Co robi bank z kredytami przeterminowanymi cz. 1

W zakresie dochodzenia należności nieregularnych przykładowy Bank X zajmuje się Ośrodek Windykacji i Restrukturyzacji Kredytów Banku (zwanym dalej Ośrodkiem), stanowiący podstawową komórkę organizacyjną Centrali Banku, działającą poprzez swoje komórki terenowe w Dyrekcjach Makroregionów oraz w wybranych Oddziałach typu A oraz B i zarządzającą należnościami, zaliczonymi do należności wątpliwych oraz straconych.

Ośrodek Windykacji i Restrukturyzacji Kredytów działający w Centrali Banku zarządza po pierwsze bezpośrednio wszystkimi należnościami, których źródłem powstania są czynności Centrali Banku, jak również należnościami przekazanymi do obsługi przez Zarząd Banku, Prezesa Zarządu Banku, Komitet Kredytowy Zarządu Banku, Komitet Kredytowy Centrali Banku lub członka Zarządu Banku nadzorującego działalność Ośrodka oraz należnościami przejętymi do zarządzania od terenowej komórki Ośrodka działającej w Dyrekcji Makroregionu na mocy decyzji Dyrektora Ośrodka, po drugie pośrednio należnościami zarządzanymi bezpośrednio przez jego terenowe komórki organizacyjne w Dyrekcjach Makroregionów.

Komórka Ośrodka działająca w Dyrekcji Makroregionu zarządza należnościami wobec dłużników, których zadłużenie zaewidencjonowane jest w jednostkach wierzycielskich podległych danej Dyrekcji Makroregionu w sposób:
1) bezpośredni:
- o ile łączna ich wartość w kapitale i odsetkach umownych przekracza kwotę 1 000 000 zł na dzień wpisania do rejestru,
-  przejętymi do zarządzania od podległych komórek Ośrodka w oddziałach Banku na mocy decyzji Dyrektora komórki terenowej Ośrodka w Dyrekcji Makroregionu,
2) pośredni – w formie nadzoru nad pozostałymi należnościami zaewidencjonowanymi w jednostkach wierzycielskich Banku, podległych danej Dyrekcji Makroregionu.

Komórka Ośrodka działająca w Oddziale Banku zarządza bezpośrednio należnościami, których łączna wysokość w kapitale i odsetkach na dzień wpisania jej do rejestru,  nie przekracza kwoty 1 000 000 zł i które są zaewidencjonowane w  oddziałach Banku, objętych zakresem działania danej komórki Ośrodka w Oddziale.    
    
Szczegółowy zakres zadań i kompetencji Ośrodka, w tym jego komórek terenowych, jak również zakres zarządzania bezpośredniego i pośredniego  należnościami określa Regulamin Organizacyjny Banku oraz Regulamin Organizacyjny Ośrodka wydany przez Dyrektora Ośrodka. Należność zarządzana przez komórki Ośrodka pozostaje w kompetencji Ośrodka. Kierujący właściwą komórką Ośrodka ma jednak prawo do przekazania takiej należności do zarządzania przez właściwą jednostkę wierzycielską, jeżeli uzna iż z uwagi na jej stopień zaspokojenia, a w szczególności sytuację dłużnika, nie wymaga ona już zarządzania przez Ośrodek.   
    
W przypadku, gdy należności wymagalne wobec tego samego dłużnika podlegają właściwości komórek organizacyjnych Ośrodka różnych szczebli, wszystkie należności przekazywane są do zarządzania przez komórkę organizacyjną Ośrodka wyższego szczebla.
    
Należności wymagalne wobec tego samego dłużnika (mającego do spłaty kredyt hipoteczny czy też kredyt mieszkaniowy, kredyt konsumpcyjny) i zaewidencjonowane w różnych jednostkach wierzycielskich tego samego szczebla, podlegają przekazaniu do zarządzania przez tą komórkę organizacyjną Ośrodka, na której terenie działania dłużnik ma siedzibę (zakład główny) lub miejsce zamieszkania, a w przypadku spółki cywilnej miejsce prowadzenia działalności gospodarczej.
    
Identyfikacja oraz przekazanie należności, kwalifikującej się do zarządzania przez właściwą komórkę organizacyjną Ośrodka dokonywane jest przez jednostkę wierzycielską, po stwierdzeniu istnienia kryteriów jej przekazania do Ośrodka. Przekazanie powinno nastąpić jednak nie później niż w terminie do 30 dni od zaistnienia okoliczności uzasadniających przejęcie należności do zarządzania przez Ośrodek. W szczególnie uzasadnionych przypadkach Komitet Kredytowy Zarządu, Komitet Kredytowy Centrali oraz Komitety Kredytowe Makroregionów mogą podjąć decyzję, iż dana należność, mimo spełniania kryteriów, będzie zarządzana w dalszym ciągu przez jednostkę wierzycielską lub inną niż Ośrodek komórkę czy jednostkę organizacyjną Banku. Decyzja taka podejmowana jest z własnej inicjatywy albo na wniosek zainteresowanej jednostki wierzycielskiej lub innej komórki czy jednostki organizacyjnej Banku.

Przed podjęciem powyższej decyzji wymagane jest uzyskanie opinii Ośrodka. Powinna określać również maksymalny termin pozostawania należności w zarządzaniu przez jednostkę wierzycielską lub inną niż Ośrodek komórkę czy jednostkę organizacyjną Banku, nie dłuższy jednak niż 6 miesięcy. Jeżeli po upływie tego terminu należność spełnia w dalszym ciągu kryteria powinna być ona przekazana do zarządzania przez Ośrodek. Po przeprowadzeniu działań przygotowawczych następuje przekazanie należności do Ośrodka chyba, że okoliczności danej sprawy wymagają natychmiastowego podjęcia działań przez jednostkę specjalistyczną czyli Ośrodek. Należność przekazywana do Ośrodka winna spełniać merytoryczne i formalne warunki.

Merytorycznymi warunkami przekazania należności do zarządzania przez Ośrodek jest ustalenie jej wysokości oraz zaklasyfikowanie jej do należności wątpliwych lub straconych. Przed przekazaniem należności do zarządzania przez Ośrodek jednostka wierzycielska, powinna:
1) zaktualizować dane na temat stanu prawnego i majątkowego dłużnika oraz stanu zabezpieczeń należności,
2) dopełnić niezbędnych czynności zabezpieczających interes Banku do czasu przekazania należności, w tym utworzyć wymagane odrębnymi przepisami rezerwy w określonej wysokości. W przypadku stwierdzenia przez Ośrodek, iż nie utworzono rezerw w wymaganej wysokości jednostka wierzycielska jest zobowiązana do ich dotworzenia.

Po dokonaniu przekazania należności do Ośrodka jednostka wierzycielska: niezwłocznie powiadamia dłużnika i podmioty, które udzieliły zabezpieczenia należności o przekazaniu należności do Ośrodka, podając adres i telefon odpowiedniej komórki Ośrodka, która zarządza należnością w sposób bezpośredni, w przypadku otrzymania korespondencji albo innych materiałów dotyczących dłużnika przekazuje je niezwłocznie odpowiedniej komórce Ośrodka, zarządzającej należnością w sposób bezpośredni. W sprawach wymagających podjęcia natychmiastowych działań korespondencję należy przesłać faxem.   

Aktualizacja przez jednostkę wierzycielską stanu prawnego i majątkowego dłużnika obejmuje ustalenie, w miarę możliwości, okoliczności niezbędnych do podjęcia i prowadzenia wobec dłużnika skutecznych działań restrukturyzacyjnych lub windykacyjnych, a w szczególności winna dotyczyć:
1) formy prawnej prowadzonej działalności gospodarczej, a w przypadku osoby fizycznej także jej sytuacji rodzinnej i majątkowej
2) posiadanych przez dłużnika praw majątkowych, a zwłaszcza prawa własności  ruchomości lub nieruchomości, prawa użytkowania wieczystego, wierzytelności z tytułu posiadanych rachunków bankowych, praw z akcji lub  udziałów w spółkach prawa handlowego, wierzytelności wobec osób trzecich itp.

Formalnymi warunkami przekazania należności do zarządzania przez Ośrodek są: załączenie wypełnionej karty informacyjnej wg wzoru stanowiącego załącznik A (kredyty detaliczne) i załącznik B (kredyty dla firm) oraz na podstawie protokołu wg wzoru stanowiącego załącznik C, kopii wszystkich dokumentów dotyczących danej należności i związanych z nią zabezpieczeń, informacji o aktualnym stanie prawnym dłużnika, a w przypadku dłużnika będącego osobą fizyczną także o jego sytuacji rodzinnej i majątkowej oraz o podjętych dotychczas działaniach mających na celu odzyskanie danej należności.

W uzasadnionych przypadkach (np. konieczność podjęcia natychmiastowych działań, znaczna ilość przekazywanej dokumentacji) kierujący komórką Ośrodka, której należność jest przekazywana do zarządzania, może wyrazić zgodę na przesłanie przez jednostkę wierzycielską oryginałów dokumentów, zamiast ich kopii.