Fokusy cz. 2

DOBÓR OSÓB DO BADANIA - KRYTERIA SELEKCYJNE
Precyzyjne określenie, kim powinni być uczestnicy badania jest jedna z ważniejszych decyzji przy planowaniu badania. Ustalanie składu grup powinno być podporządkowane dwom celom: uzyskaniu jak największej ilości informacji na dany temat oraz zapewnieniu komfortu uczestnikom, aby swobodnie mogli ze sobą rozmawiać i nie czuli się skrępowani. Konsekwencja wymienionych celów sa trzy podstawowe grupy kryteriów selekcyjnych:
- Podstawowe kryteria demograficzne (płeć, wiek, dochody, wykształcenie)- uczestnicy powinni być dobrani tak, aby pod względem podstawowych cech demograficznych grupa była jak najmniej zróżnicowana
- Kryteria wynikające z celu badania - są to kryteria specyficzne dla danego badania,(np. użytkowanie danej marki produktu) – uczestnicy powinni być dobrani tak, aby można było uzyskać od nich jak najwięcej poszukiwanych i odpowiadających celom badania informacji
- Kryteria dodatkowe - są to kryteria wynikające z metody niezbędne do odpowiedniego funkcjonowania gruby i maksymalizowania uzyskiwanych informacji

ZASADY SELEKCJI UCZESTNIKÓW
Ponieważ rekrutacja jest bardzo ważnym elementem badania, światowe organizacje zrzeszające badaczy jakościowych próbują sformułować zasady dobrej rekrutacji. W kodeksach dwóch najpoważniejszych organizacji zrzeszających badaczy jakościowych- QRCA i AQRP- można znaleźć następujące wytyczne dobrej rekrutacji:
- uczestnicy nie powinni nigdy wcześniej brać udziału w badaniu marketingowym
- uczestnicy nie powinni znać szczegółowych celów i przedmiotu badań
- uczestnicy nie powinni znać się nawzajem
- uczestnicy nie powinni być znajomymi osób rekrutujących

Ryzyko związane z obecnością w grupie fokusowej osób, które się znają
- Zaburzenie dynamiki (dają sobie wsparcie)
- Mogą się wzajemnie krępować i modyfikować wypowiedzi pod katem osoby znajomej
- Koncentracja na tym, aby nie ujawnić ze się znają
- Rozmawianie ze sobą „na boku”

LICZBA GRUP DYSKUSYJNYCH
Nie ma jednoznacznych zasad z ilu grup powinno składać się badanie jakościowe z wykorzystaniem zogniskowanych wywiadów grupowych.

c) przygotowanie (rekrutacja, przygotowanie scenariusza)

REKRUTACJA
Przed rozpoczęciem rekrutacji należy ustalić liczbę uczestników w grupie osób badanych. Niestety mimo stosowania rożnych sposobów zabezpieczenia (więcej zaproszonych gości, kontakt dzien. przed badaniem) zawsze istnieje ryzyko ze trzeba będzie odwołać grupę z powodu niewystarczającej liczby uczestników. Stad tez często stosuje się dodatkowe czynniki motywujące uczestników do przyjścia takie jak wynagrodzenie za udział w badaniu czy tez mały poczęstunek.

SCENARIUSZ
Scenariusz badania jest planem wywiadu określającym główne zagadnienia, które powinny być omówione wraz z określeniem czasu, który powinien być przeznaczony na przedyskutowanie tych zagadnień. Scenariusz zazwyczaj przygotowuje moderator na podstawie informacji dostarczonych przez klienta.
 
d) realizacja (moderowanie)
Prowadzenie wywiadu to przede wszystkim zadawanie odpowiednich pytań tak, aby uzyskać jak najwięcej poszukiwanych informacji. Pytania powinny być zadawane w sposób swobodny, w języku potocznym i bez skrępowania, powinny być sformułowane w sposób jasny, zwięzły i konkretny. Pytania powinny być otwarte, pytania zamknięte blokują dyskusje.

Zasady szeregowania pytań:
- należy uszeregować w kolejności poruszanych zagadnień
- kolejność powinna stanowić logiczna całość dla problemu badania
- od neutralnych i pogodnych do bardziej krępujących (od pozytywnych do negatywnych)
- od łatwiejszych do trudniejszych
- od ogólnych do szczegółowych

Funkcje pytań w zależności od miejsca w wywiadzie grupowym:
1.Pytania wstępne, otwierające
- jedna dwie rundki, które dają możliwość wypowiedzenia się każdej osobie przełamanie strachu (przedstawienie się uczestników)
- pytania raczej o fakty a nie o opinie
2.Pytania wprowadzające
- pytania rozpoczynające problem dyskusji
- zazwyczaj dotyczą ogólnych doświadczeń związanych z problemem dyskusji
- nie powinny mieć krytycznego znaczenia dla analizy, (dlatego nie powinny być zbyt „poważne”, „głębokie”, „zagrażające”)
3. Pytania zasadnicze
- pytania ważne dla problemu badania(4-5 pytań)
- wymagają więcej uwagi i skupienia od moderatora
- na każde pytanie powinno być przeznaczone ok. 15 minut
4.Pytania zamykające
e) analiza i interpretacja wyników
Cztery główne etapy analizy wyników badania jakościowego
I. dane surowe(nagrania, transkrypcje) - dosłowne spisanie przebiegu wydarzeń
II. fakty- opis danych(co się zdarzyło) - uporządkowanie otrzymanych wyników
III. interpretacja i wnioski (co to znaczy i co z tego wynika)
IV. rekomendacje (co dalej robić)

Przykłady błędów popełnianych w analizie fokusów: ilościowa interpretacja wyników, przywiązywanie zbyt dużej wagi do pojedynczych wypowiedzi, powierzchowna analiza.

f) opracowanie raportu
Efektem końcowym przeprowadzonego badania fokusowego jest raport. Pełni on z jednej strony funkcje pisemnego utrwalenia uzyskanych wyników, przeprowadzonych analiz i wyciągniętych wniosków, z drugiej strony jest podstawa do rozliczenia z klientem płacącym za badanie.

Cechy dobrego raportu:
- Krotki (zwięzły, ale nie pobieżny)
- Język komunikatywny dostosowany do odbiorcy
- Odpowiedni dobór cytatów (stanowią „ożywienie” raportu i są ilustracja tekstu, są spójne z treściami przekazywanymi w raporcie)
- zawiera interpretacje a nie tylko opis
- estetyczny przejrzysty graficznie

Elementy raportu i kolejność:
1. Część wprowadzającą
- strona tytułowa (tytuł autor, dla kogo data)
- spis treści
- cele badania
- metoda badania
- podsumowanie-wyniki wnioski
2. Część właściwa
- wyniki
- interpretacja
- wnioski
3. Część uzupełniająca
- załączniki