GATT / WTO

GATT był jedyną instytucją globalną zajmującą się międzynarodowymi stosunkami handlowymi oraz redukcją barier handlowych. Podstawowym celem GATT było doprowadzenie do rozwoju handlu bez jakiejkolwiek dyskryminacji. Znajduje to wyraz w klauzuli największego uprzywilejowania (KNU): wszystkie korzyści, ulgi, przywileje lub zwolnienia przyznane przez jedną z umawiających się stron towarom pochodzącym z jakiegokolwiek kraju lub przyznane temu krajowi będą niezwłocznie i bez jakichkolwiek warunków rozciągnięte na podobne towary pochodzące z obszarów wszystkich innych umawiających się stron (artykuł 1 Układu).

Zasadą GATT była ochrona handlu za pomocą ceł. Oznaczało to, że przemysł krajowy mógł być chroniony tylko za pomocą ceł, a nie innych środków handlowych.

Negocjacje państw-stron Układu w sprawie znoszenia barier handlowych i redukcji ceł odbywały się podczas Rund GATT. 20 września 1986r. w Punta del Este (Urugwaj) rozpoczęła się ósma Runda GATT. Runda Urugwajska miała wyeliminować źródła konfliktu, przeciwstawić się pojawiającym się blokom handlowym, a przede wszystkim doprowadzić do porozumienia w zakresie dalszej redukcji ceł oraz znoszenia pozataryfowych przeszkód handlowych.

Za najważniejsze osiągnięcia Rundy Urugwajskiej można uznać:
- zwiększenie przejrzystości reguł w handlu światowym poprzez wprowadzenie przeglądów polityki handlowej państw członkowskich;
- wzmocnienie procedur wielostronnego rozwiązywania sporów
- rozszerzenie porozumienia o zasady handlu usługami, prawami własności intelektualnej i dotyczące  handlowych aspektów inwestycji
- dalszą redukcję taryf celnych (do 40%)
- osiągnięcia porozumienia w sprawie tworzenia rynkowego obrotu produktami rolnymi

Po zakończeniu najdłuższej rundy negocjacyjnej („rundy urugwajskiej”) kraje członkowskie przekształciły w 1994 r. GATT w WTO (Światową Organizację Handlu). WTO spełnia piec podstawowych funkcji:
1) nadzór nad realizacją wszystkich porozumień Rundy Urugwajskiej raz poprawę efektywności działań członków w odniesieniu do zasad i procedur prowadzenia wymiany, a także liberalizacji w dziedzinach, które podlegają kompetencją WTO
2) form dalszych rokowań dotyczących liberalizacji i regulacji wielostronnej wymiany handlowej
3) administrowanie Uzgodnieniem o Regułach i Procedurach Rozstrzygania Sporów za pomocą Organu Rozstrzygania Sporów (DSB);
4) administrowanie Mechanizmem Przeglądu polityki Handlowej (TPRM)
5) współprace z MFW i BŚ w celu zwiększenia spoistości działań w zakresie globalnej polityki handlowej (a praktycznie zapobieganiu kolizjom w działaniach tych trzech organizacji)