Gospodarka regionalna i interregionalna

Gospodarka regionalna to taka dyscyplina wiedzy, która ukształtowała się w ostatniej dekadzie ubiegłego wieku. Przyczyną był inny sposób postrzegania gospodarki, ze względu na przestrzeń, społeczeństwo i gospodarkę- te trzy elementy mają się równoważyć, gospodarka nie może się rozwijać kosztem społeczeństwa. Taki zrównoważony rozwój jest to rozwój terytorialny. Mamy do czynienia z inną filozofią postrzegania zjawisk gospodarczych i rozwoju.

W gosp. regionalnej występują trzy elementy (podmioty):
1. Przestrzeń- ogranicza, delimituje (wyznacza granice) region; relacje pomiędzy podmiotami gospodarczymi a przestrzenią
2. Regionalna społeczność
3. Gospodarka regionalna- gospodarowanie przestrzenią, musi tu być uwzględniony aspekt społeczny, przestrzenny i gospodarczy

Gospodarkę regionalną można rozpatrywać  w 2 wymiarach:
- strukturalnym - czyli wszystkie struktury (gospodarcza, społeczna, przestrzenna), które funkcjonują w regionie, w ich skład wchodzą czynniki materialne i niematerialne, ożywione i nieożywione, efekty działalności człowieka, gospodarstwa domowe, instytucje
- czynnościowym (gospodarowanie w skali regonu)
Gospodarkę regionalną definiuje się również jako ogół podmiotów gospodarczych funkcjonujących w regionie, działających na zasadach konkurencji, współpracy oraz podmioty polityki intraregionalnej(samorządy terytorialne), które ustalają zasady funkcjonowania tej gospodarki.
Gospodarka lokalna- gospodarowanie na szczeblu gminy, powiatu (niżej od pojęcia regionu jest poziom lokalny); gospodarka lokalna to zbiór podmiotów gospodarczych, konsumentów, organów władzy, które znajdują się na terenie gminy oraz powiązania i współzależność między nimi, które wynikają nie tylko z ich współpracy ale także z konkurencyjności.

Na każdym szczeblu istnieje wspólny mianownik dla wszystkich podmiotów, np. w UE:
- wszystkie kraje obowiązują dyrektywy UE
- każdy kraj prowadzi swoją politykę makroekonomiczną
- każdy region ma odrębny podmiot władzy publicznej (sejmik wojewódzki), regiony konkurują ze sobą m.in. o inwestycje firm
- gminy, miasta konkurują ze sobą o mieszkańców, inwestorów, turystów, bo każdy podmiot ma odrębną władzę (rada gminy); gminy mogą tworzyć różne warunki dla ochrony zdrowia, zdobywania wiedzy, gospodarowania.

Polityka regionalna - jest to całokształt działań podmiotów regionalnych na rzecz przemian/rozwoju społecznego.

Pola tej działalności:
• Gospodarka regionu
• Społeczność regionu
• Infrastruktura regionu
• Przestrzeń regionu

Polityka regionalna - to celowa i świadoma działalność organów władzy publicznej zmierzająca do rozwoju regionalnego, tj. mająca na celu optymalne wykorzystywanie zasobów regionu do trwałego wzrostu gospodarczego oraz podnoszenie ich konkurencyjności.

Polityka interregionalna - to usystematyzowane oddziaływanie na obszary będące wyodrębnionymi ponadlokalnymi jednostkami podziału administracyjnego kraju (regiony). Polityka interregionalna to działania podejmowane przez rząd centralny i jego agendy, jest to polityka rozwoju regionów. Polityka ta jest prowadzona ponad regionami, między regionami, jest to polityka państwa, instytucji UE wobec regionów, może polegać na wyrównaniu różnic w poziomie rozwoju regionów.

Polityka intraregionalna - to usystematyzowane oddziaływanie na procesy rozwoju społeczno- gospodarczego, zachodzące w obszarze region. To działania podejmowane przez władze regionu, to polityka rozwoju wewnętrznego regionu. Jest to wewnętrzna polityka regionalna – prowadzona do wewnątrz regionu od jego najwyższego szczebla.

Podmioty polityki interregionalnej - to usystematyzowane oddziaływanie na regiony. Są to działania podejmowane przez rząd centralny i jego agendy( bezpośrednio) oraz wyspecjalizowane instytucje szczebla centralnego lub regionalnego( bez administracji rządowej) Państwo określa pewną filozofię działania. Polityka ta jako instrument posiada budżet i państwo decyduje o jego podziale między regiony.

Instytucje rządowe:
- Rządowe Centrów  Studiów Strategicznych
- Kancelaria Prezesa rady Ministrów
- Ministerstwo Finansów
- Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji
- Resorty branżowe
- Ministerstwa, które powinny prowadzić aktywną resortową politykę regionalną

Instytucje pozarządowe:
- Agencja Modernizacji i Restrukturyzacji Rolnictwa
- Fundusz Programów Pomocy dla rolnictwa
- Agencja Techniki i Technologii
- Agencja Rozwoju Przemysłu
- Polska Fundacja Promocji i Rozwoju MSP

Podmioty polityki intraregionalnej:
• Jest to usystematyzowane oddziaływanie na procesy zachodzące w regionie. Działania podejmowane przez samorządowe władze regionu i ich agendy. Władze samorządowe: sejmik wojewódzki, sejmik, zarząd, rada powiatu, starosta, agencje, fundacje stowarzyszenia. Podmioty:
- Samorządy wojewódzkie
- Agencje rozwoju regionalnego
- Centra rozwoju i transferu technologii

Na każdym poziomie istnieje odrębny podmiot polityki regionalnej. Na poziomie ponadkrajowym a to organizacje międzynarodowe (UE i jej Komisja). Na poziomie krajowym jest to rząd centralny. Na poziomie regionalnym są to samorządowe władze regionu. Istnieje tylko jeden krajowy szczebel polityki interregionalnej  oraz szczebel wojewódzki.