Informacje wykorzystywane do opisu rozwoju społecznego
W nurcie subiektywistycznych badań jakość życia utożsamiana jest z satysfakcją uzyskiwaną przez ludzi w różnych sferach ich egzystencji, bądź też uznawana jest jako najbardziej miarodajny wskaźnik jakości życia. Podkreślić jednak wypada, że dla tej oceny, aby była bardziej wszechstronna, należy korzystać zarówno z danych obiektywnych, jak i subiektywnych. Dane te bowiem wzajemnie się uzupełniają i ujmowane łącznie oraz wnioski płynące z ich konfrontacji mogą dać całkowity i miarodajny obraz sytuacji społecznej, czy jak to nazywa J. Rutkowski obraz jakości życia ”sensu largo”.
Skuteczny opis efektów polityki społecznej za pomocą wskaźników wymaga posłużenia się całym ich pakietem o różnym charakterze. Każdy bowiem typ wskaźników niesie inna informację i dopiero ich zestawienie ujawnia całość skutków zrealizowanego programu. Koszty i czas nie pozwalają zwykle jednak na tak całościowe ujęcie. Wybór płaszczyzn oceny musi być jednak dokonywany ze świadomością istniejących możliwości. Istotna jest przy tym rola wskaźników społecznych oceniających warunki życia jednostek.
Wskaźniki naturalne, poprzez dobór odpowiednich ich reprezentantów, pozwalają uzyskać informację o bardzo wielu obszarach decydujących o warunkach życia. Stosuje się je do badania stopnia wyżywienia, poziomu zdrowotności, edukacji, warunków mieszkaniowych, pracy, poziomu dochodu.
Subiektywne informacje dotyczące jakości życia różnią się oczywiście, łączą je jednak pewne założenia:
- uważa się, że jakość życia jest zdeterminowana przez ludzkie potrzeby, przekonania i wartości
- dalej uważa się, że jakość życia jest kategorią dynamiczną, zmienną w czasie i przestrzeni, wynika to z faktu, że otoczenie ciągle się zmienia
- jakość życia jest pojęciem bardzo osobistym co stanowi nie lada problem dla polityki społecznej
- odczucie własnej jakości życia uzależnione jest od presji społeczeństwa i jego zmian
Wszelkie informacje które chcemy wykorzystać do opisu rozwoju społecznego pozyskuje się przy pomocy określonych badań. Otrzymujemy wtedy obraz stanu satysfakcji społecznej w różnych dziedzinach życia. Można oszacować związki łączące poszczególne zmienne w ramach modelu jakości życia jak i zapoznać się z ich zmiennością w czasie.