Obrót gotówkowy banku

Obrót gotówkowy banku polega na przyjmowaniu i wydawaniu znaków pieniężnych, a głównie na przyjmowaniu wpłat i dokonywaniu wypłat. Wpłaty pieniędzy mogą odbywać się w różnej formie:
• wpłat do kasy banku
• wpłat do skarbca nocnego
• wpłat za pośrednictwem inkasa samochodowego

Klient dokonując wpłaty do kasy banku, jest obecny przy jego przyjmowaniu przez kasjera. Może wtedy wyjaśnić lub zlikwidować ewentualną różnicę pomiędzy rzeczywistą kwotą gotówki a kwotą wpisaną na dowodzie wpłaty. Kasjer nie wyda klientowi potwierdzenia wpłaty, gdy kwota rzeczywista nie jest zgodna z kwotą wymienioną w potwierdzeniu.

Wpłaty do skarbca nocnego (zwanego trezorem) polegają na tym, że klient otrzymuje specjalny, numerowany pojemnik (tzw. portfel) zamykany na klucz. Jeden klucz ma klient, a drugim posługuje się bank. Z tej formy wpłaty klient może korzystać nawet wtedy, gdy bank jest zamknięty, a firmy pracujące wieczorem i nocą mają możliwość wpłacania pieniędzy do banku w każdym czasie. Portfel powinien zawierać wypełniony dowód wpłaty, umieszczony w naszytej na portfelu kieszonce. Wyjmowanie portfeli, ich otwieranie, przeliczanie i ustalanie stanu gotówki w portfelu odbywa się komisyjnie. Z każdej czynności sporządza się protokół, podpisany przez osoby uczestniczące. Gotówka jest przeliczana zasadniczo bez udziału klienta. Ewentualna różnica podlega ewidencji i wyrównaniu za pośrednictwem rachunku bieżącego klienta.

Wpłaty za pośrednictwem inkasa polegają na tym, że przygotowana przez klienta wpłata:
• przeliczona, ułożona według wymogów gotówka, zapakowana w określony pojemnik
• sporządzony dowód wpłaty są odbierane od klienta przez upoważnione osoby. Osoby te, inkasując pieniądze posługują się samochodem przystosowanym do takiego transportu.

Taką formę wpłat musi regulować umowa zawarta pomiędzy bankiem a przedsiębiorstwem świadczącym usługi inkasenta samochodowego. Bank otrzymuje wykaz jednostek gospodarczych obsługiwanych przez firmę wykonującą inkaso samochodowe oraz zobowiązania klientów, na rzecz których będą zaliczane wpłaty, do uzyskania protokołu banku jako dowodu ewentualnych różnic i obciążenia ich rachunku bankowego ewentualnym niedoborem.

Drugą grupę operacji gotówkowych stanowią wypłaty. Przed podjęciem gotówki dysponent rozliczeń sprawdza dokument będący podstawą wypłaty oraz pokrycie w środkach znajdujących na rachunku klienta w banku, legitymuje klienta i wydaje mu żeton kasowy. Kasjer wzywa posiadacza żetonu, a po sprawdzeniu dokumentu będącego podstawą wypłaty, ponownie legitymuje pobierającego gotówkę i po pokwitowaniu jej odbioru dokonuje wypłaty. Klient ma obowiązek przeliczenia całości wypłaty.

Podstawowym dokumentem uprawniającym do podjęcia gotówki w banku jest czek gotówkowy. Wystawcą czeku (trasantem) może być każda osoba prawna i fizyczna posiadająca rachunek bankowy i mająca zdolność do działań prawnych ponieważ czek jest poleceniem właściciela rachunku bankowego skierowanym do jego banku, trasatem czeku może być wyłącznie określony bank. Remitentem, inaczej beneficjentem czeku, czyli osobą, na której rzecz czek wystawiono, może być każda osoba prawna lub fizyczna. Czek może być zrealizowany przez bank w formie wypłaty gotówki - czek gotówkowy, inaczej kasowy. Czek gotówkowy jest poleceniem wystawcy czeku skierowanym do banku, aby wypłacił oznaczoną na nim kwotę osobie wskazanej w treści czeku - czek imienny lub jego okazicielowi - czek na okaziciela.

Dowód wpłaty - stanowi dyspozycję wpłaty, która może być dokonywana w kasach banku czynnych w godzinach obsługi klientów, w kasach uruchomionych wieczorem i za pośrednictwem wrzutni do skarbca nocnego. Rozróżnia się wpłaty:
• otwarte - przeliczane przez kasjera bankowego w obecności klienta
• w formie zamkniętej - przeliczane pod nieobecność klienta

Za pomocą dowodu wpłaty posiadacz rachunku lub dłużnik dokonuje wpłaty na rachunek własny lub wierzyciela.