Pozapłacowe formy wynagradzania

Polecane: wynajem samochodów

Istnieje wiele form wynagradzania za pracę, nie koniecznie musi to być wynagrodzenie finansowe. Warto zwrócić uwagę na świadczenia pozapłacowe, które stanowią część wynagrodzenia. Ciągle jeszcze w naszym kraju niedoceniane, zarówno przez pracodawców jak i przez pracowników. Przyczyny takiego stanu należy dopatrywać się w braku wiedzy na temat korzyści płynących z tego typu form wynagradzania.

Uznanym na świecie sposobem pozapłacowego wynagradzania pracowników są kupony usługowe. Istnieje wiele różnych rodzajów tych kuponów: paliwowe, restauracyjne, podarunkowe, uprawniające do opieki medycznej, żywieniowe. Ponieważ w Polsce jest to jeszcze nadal nowy sposób pozapłacowego wynagradzania, dotychczas stosuje się dwa rodzaje kuponów: podarunkowe i żywieniowe.

Dla pracownika kupony podarunkowe stanowią dodatkowy, nie opodatkowany dochód do wysokości 500 złotych rocznie. Dla firmy wartość kuponów do wysokości 500 zł rocznie dla jednego pracownika nie stanowi podstawy naliczania składek ZUS. Ponadto dla firmy wartość kuponów stanowi koszt uzyskania przychodu. Natomiast jeśli chodzi o kupony żywieniowe sytuacja przedstawia się następująco. Wydatki na żywienie pracowników bezpośrednio przyczyniają się do uzyskania przychodu, dlatego też są kosztem firmy.

Pracownicy natomiast od wartości przekazanych kuponów nie płacą podatku dochodowego od osób fizycznych. Ta forma pozapłacowego wynagradzania pracowników stanowi prosty system a zarazem łatwe do wdrożenia narzędzie motywacji pracowników. Poza tym, że kupony usługowe dostarczają wiele korzyści finansowych, zapewniają silniejsze związanie pracowników z firmą.

Grupa dodatków pozapłacowych tzw. bonusów jest bardzo szeroka i zróżnicowana. Do grupy najczęściej stosowanych bonusów, należą: telefony komórkowe, samochody służbowe, notebooki. W firmach zachodnich jest to codzienność, płaca stanowi tylko część wynagrodzenia. W Polsce wciąż przybywa firm stosujących pakietowe systemy wynagrodzeń. Najczęściej stosowanym bonusem są telefony komórkowe, które coraz częściej są traktowane jako zwyczajne narzędzie pracy, niezbędna pomoc przy wykonywaniu obowiązków służbowych. Obecnie najistotniejsza staje się kwestia wyznaczanego przez pracodawcę limitu rozmów lub jego brak.

Samochód służbowy jest kolejnym elementem, coraz częściej traktowanym jako narzędzie pracy wliczone w koszty funkcjonowania przedsiębiorstwa. Pojawia się tutaj kwestia kosztów eksploatacji oraz zakresu użytkowania. Umowa określa w jakim zakresie pracownik będzie mógł z niego korzystać oraz kto ponosi koszty eksploatacji tego samochodu, nie bez znaczenia jest tutaj przejaw dobrej woli pracodawcy. Posiadanie samochodu służbowego jest także traktowane jako wyznacznik pozycji danego pracownika w firmie.

Kiedyś pracownicy dostawali firmowe długopisy, teraz w liczących się firmach pracownik otrzymuje notebooka. Zazwyczaj jest to element niezbędny, ze względu na rodzaj wykonywanej przez niego pracy. Niewątpliwie jednak pracownik posiadający najnowszy model wysokiej klasy notebooka postrzegany jest jako reprezentant solidnej, liczącej się w danej branży, firmy.

W obecnej sytuacji jaka znajduje się na polskim rynku pracy, coraz więcej osób podejmujących atrakcyjną pracę musi liczyć się z koniecznością częstych wyjazdów i zamieszkiwaniem poza domem. Aby zachęcić pracownika do wyjazdu, firma zapewnia mieszkania służbowe, pobyt w ekskluzywnym hotelu a także pokrycie kosztów pobytu poza miejscem zamieszkania. Do grupy rzadziej stosowanych bonusów należą: ubezpieczenia na życie, ubezpieczenia emerytalne i ubezpieczenia zdrowotne.

Ubezpieczenia zdrowotne gwarantują pracownikom w zależności od przyznanych świadczeń: pokrycie kosztów leczenia w razie choroby, pokrycie kosztów wykonywanych zabiegów (w tym stomatologicznych) a także szczepień. Niekiedy ubezpieczenie to obejmuje także rodziny pracowników, czyli współmałżonków i dzieci. Natomiast ubezpieczenie na życie i ubezpieczenie emerytalne poza korzyściami jakie przynoszą pracownikowi, są także korzystne dla pracodawcy, zapewniają bowiem pewne ulgi. Mogą one służyć także bliższemu związaniu pracownika z firmą np. poprzez przekazanie mu ubezpieczenia na własność dopiero po określonym stażu pracy w tej firmie.

Coraz częściej pracodawca zapewnia swoim pracownikom: karnety na basen, na salę gimnastyczną, zabiegi w gabinetach odnowy biologicznej, pikniki, opłacane przez firmę wczasy i wyjazdy zagraniczne a także możliwość zakupu wytworzonych produktów po bardzo niskich cenach.

Wszystkie te zabiegi stosowane są w celu zapewnienia dobrej kondycji oraz poprawy samopoczucia pracowników. Pracodawcy stosujący takie bonusy, kierują się zapewne maksymą „w zdrowym ciele - zdrowy duch”. Czyli, poprzez zapewnienie pracownikowi wypoczynku i rozrywki, zapewniamy swojej firmie bardziej kreatywnych i wydajnych pracowników.

Kolejną formą pozapłacowego wynagradzania, ale zarazem wiązania pracownika z firmą są akcje i opcje na akcje. Mogą na nie liczyć zwłaszcza menedżerowie i szczebel zarządzający. Bardzo często stanowią one dużą wartość, jednak możliwość ich realizacji uwarunkowana jest odpowiednim stażem pracy w firmie. Ten sposób wynagradzania motywuje do wszelkich działań mających na celu podniesienie wartości firmy.

Niektórzy pracodawcy organizują dla swoich pracowników konkursy, które są dodatkową motywacją prowadzącą do zwiększenia ich zaangażowania i osiągnięcia jak najlepszych wyników w pracy. Osoby, które w czasie trwania konkursu osiągnęły najlepsze wynik otrzymują zazwyczaj nagrody rzeczowe, może to być również premia pieniężna lub np. atrakcyjna wycieczka.

Różnego rodzaju pozafinansowe bonusy mają rozmaite rodowody, nie są one bynajmniej wymysłem naszych czasów, zmieniła się tylko forma niektórych z nich. Obecnie w Polsce wciąż przybywa firm stosujących pakietowe systemy wynagradzania, choć najatrakcyjniejsze bonusy i tak trafiają do wysokiej klasy specjalistów, czyli najcenniejszych pracowników.
Do grupy „współczesnych” bonusów można z pewnością zaliczyć akcje i obligacje na akcje, których zadaniem jest pomoc w werbowaniu najlepszych pracowników oraz motywowanie ich do lepszej pracy.

Należy podkreślić, że niemal wszystkie stosowane dodatki pozapłacowe są formą ucieczki od kosztów związanych z wynagradzaniem gotówkowym (ZUS i podatki). Zróżnicowanie metod motywowania jest obecnie bardzo pożądane, gdyż nawet ta najlepsza metoda może przestać skutkować i niewątpliwie należy zastosować nową.

Umiejętna polityka płacowa jest jednym z najbardziej efektywnych środków motywacji, lecz aby była ona skuteczna należy wspierać ją pozapłacowymi środkami motywacji. Do grupy takich środków należą: pochwała, poszerzenie zakresu odpowiedzialności, a tym samym włączenie pracownika w proces zarządzania, dobre relacje między przełożonym a podwładnym.

Niezależnie jednak od tego jaką metodę będziemy stosować, aby była ona skuteczna należy pamiętać, że:
- pracownicy dążą do tego aby było im lepiej niż gorzej
- pracownicy mają swoje potrzeby (należy je rozpoznać i w miarę możliwości zaspokajać)
- należy zapewnić im odpowiednią atmosferę w pracy
- pracownicy muszą dokładnie wiedzieć, za co otrzymują wynagrodzenie, a za co nagrodę
- bardzo ważną rzeczą jest uświadomienie pracownikom współzależności ich pracy z pracą innych