Turystyka i rekreacja a hierarchia potrzeb ludzkich

Polecane: https://www.gablotykroll.pl

Na ogól potrzebę ludzką określa się jako pożądanie czegoś niezbędnego do zapewnienia warunków rozwoju i funkcjonowania człowieka. To pożądanie może dotyczyć przedmiotów materialnych, pewnych stanów emocjonalnych, wyników jakiegoś działania oraz określonych stosunków między ludźmi. W ekonomii potrzeby są traktowane jako potrzeby o charakterze konsumpcyjnym.

Potrzeby turystyczne są potrzebami osobistymi związanymi z realizacją funkcji czasu wolnego (wypoczynkiem poza miejscem stałego zamieszkania) materialnymi i duchowymi oraz dotyczącymi dóbr rzeczowych i usług, wyższego rzędu i luksusowymi, masowymi i powszechnymi, choć charakteryzującymi się dużym zindywidualizowaniem w zaspokajaniu, a także okresowymi, w rozumieniu zarówno periodyczności w życiu człowieka, jak i sezonowości w rozkładzie rocznym.
Jeśli traktujemy turystykę jako jedną z dziedzin konsumpcji to turystyka pojawia się jako odrębny zespół potrzeb człowieka (gospodarstwa domowego). Wyjazdy turystyczne stwarzają dla ludzi na tyle odmienną jakościowo sytuację, że nie ma dla niej zastępstwa w postaci wypoczynku w miejscu stałego zamieszkania. To właśnie stanowi generalnie podstawę odrębności potrzeb turystycznych.

Według definicji Międzynarodowej Akademii Turystyki w Monte Carlo, przez turystykę rozumie się „podróże odbywane dla przyjemności, wypoczynku lub leczenia - pieszo lub jakimkolwiek środkiem komunikacji". Definicja turystyki sformułowana swego czasu przez Biuro Turystyki Ministerstwa Komunikacji w Polsce mówiła, że „Uprawianie turystyki jest to udalanie się poza miejsce stałego zamieszkania na krótszy lub dłuższy pobyt lub poruszanie się w miejscach obcych mające na celu wypoczynek, zetknięcie się z naturą, wzmocnienie zdrowia, zwiedzenie kraju, poznawanie narodu, jego pracy i dorobku gospodarczego, społecznego, kulturalnego, artystycznego, rozrywkę itp.".

Z definicji turysty dla potrzeb statystyki i ekonomiki turystyki wynika, że jest to odwiedzający przynajmniej z jednym noclegiem w zakładach zakwaterowania zbiorowego albo w obiektach zakwaterowania indywidualnego. Na pierwszym piętrze piramidy potrzeb turystycznych znajdzie się zakwaterowanie. Mogą być hotele o różnym standardzie, motele, schroniska, pensjonaty, sanatoria, domy wczasowe, zakwaterowanie u znajomych i przyjaciół, na kempingach, u rolników itp. Że na drugim piętrze piramidy znajdzie się wyżywienie. Mamy tu zatem restauracje tradycyjne, bary samoobsługowe, gospody, tawerny, kuchnię międzynarodową i lokalną, piwiarnie, winiarnie, a także przyrządzanie posiłków we własnym zakresie.

Parter piramidy potrzeb człowieka stanowią podstawowe potrzeby fizjologiczne. Właściwym ich odpowiednikiem w turystyce będą podróże w celu zapewnienia potrzeb podstawowych, a zatem z całą pewnością będzie to turystyka handlowa, zaopatrzeniowa. Typowym przykładem mogą być masowe wyjazdy Polaków w latach siedemdziesiątych i osiemdziesiątych na zakupy do Turcji, Austrii czy innych krajów, a także wyjazdy Anglików do Francji na zakupy po wprowadzeniu zasad Jednolitego Rynku Europejskiego, czy też przyjazdy Niemców do Polski na zakupy w strefie przygranicznej.

Na pierwszym piętrze piramidy potrzeb znajdują się potrzeby bezpieczeństwa (troska o przyszłość). Tym potrzebom będą odpowiadać wyjazdy w celu regeneracji sil fizycznych - wyjazdy lecznicze, ale także wyjazdy handlowe. Jeżeli uznamy, że potrzeby bezpieczeństwa, tj. troski o przyszłość, dotyczą także życia „na tamtym świecie", na pierwszym piętrze piramidy potrzeb znajdą się również wyjazdy pielgrzymkowe.

Na drugim piętrze piramidy potrzeb znajdują się potrzeby miłości, przynależności i solidarności. Tym potrzebom odpowiadają podróże w odwiedziny do krewnych, przyjaciół i znajomych.

Na trzecim piętrze piramidy potrzeb znajdują się potrzeby szacunku, uznania i wolności. Tym potrzebom odpowiadają podróże jako dowód uznania społecznego, odbywane dla prestiżu.

Wreszcie na najwyższym piętrze możemy połączyć potrzeby wiedzy, zrozumienia, szczęścia, samorealizacji i przeżyć duchowych. Tym potrzebom będą odpowiadać podróże podejmowane dla samej przyjemności podróżowania, dla radości życia, rozkoszy słońca czy deszczu - w zależności od regionu geograficznego stałego zamieszkania turystów - oraz szeroko rozumiane wyjazdy poznawcze.

W konkluzji należałoby stwierdzić, że uwzględniając definicję turystyki dla celów statystyki i ekonomiki turystyki potrzeby turystyczne należałoby podzielić na niższego i wyższego rzędu.